Details
Article
Gisteren was de Nationale Dodenherdenking en vandaag is Bevrijdingsdag, dagen waaraan wij aandacht geven, maar waarop we ook vragen stellen. Het zijn momenten waarop wij in Nederland collectief reflecteren op het verleden. Onder andere in het onderwijs, de media en de kunsten wordt er nagedacht over thema’s als vrijheid en verzet en aandacht besteed aan verhalen uit de oorlog. Met z’n allen leven we toe naar dat publieke moment: de nationale herdenking op de Dam. Hierover lezen en horen steeds vaker kritische geluiden om ons heen, voor veel mensen roept deze periode namelijk gemengde gevoelens op. Is onze nationale herdenking wel inclusief en duurzaam genoeg? En hoe kunnen we de verhalen uit het verleden gebruiken om van te leren, met oog op de toekomst?
In het kader van ons Action Project hadden wij vandaag, op 5 mei, gezamenlijk willen stilstaan bij onze betekenis van herdenken en vrijheid. Tijdens ons Vrijheidsontbijt wilden wij Fellows, Senior Fellows, vrienden van Humanity in Action Nederland en sprekers uitnodigen om gezamenlijk te reflecteren op de vraag: Hoe kunnen we meer inclusief en toekomstgericht herdenken?
De COVID-19 pandemie maakten echter dat deze fysieke bijeenkomst nog even op zich moet laten wachten. Toch vinden wij het belangrijk om binnen de huidige kaders te delen waar wij als Fellows van Humanity in Action bij stil staan op 4 en 5 mei.
Op 4 mei deelden wij in een video een aantal verhalen en personen die wij als 2019 Fellows van Humanity in Action belangrijk vinden om te herdenken. Dit zijn de soms onderbelichte verhalen van onderdrukking, die volgens ons meer aandacht verdienen. Zo herdachten en herdenken wij onder andere de Aprilmoorden op Curaçao, alle slachtoffers in voormalig Nederlands-Indië, waaronder de Indonesische slachtoffers, de vervolging van LHBTI+ en Roma & Sinti gemeenschap.
Kunnen we wel spreken van 75 jaar vrijheid? Wanneer we dit vieren, staan we dan ook stil bij de rol die Nederland in Indonesië speelde toen ze haar koloniale gezag probeerde te herstellen in de jaren na de bevrijding? Of bij het feit dat systemen van onderdrukking niet enkel voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog aanwezig waren? Vandaag de dag ondervinden LHBTI+ mensen nog steeds discriminatie, wordt de Roma en Sinti gemeenschap gestigmatiseerd in heel Europa en betalen duizenden mensen de hoogste prijs voor hun eigen vrijheid en die van anderen.
Terwijl we het onrecht uit het verleden herdenken moeten we niet onze ogen sluiten voor datgene wat zich vandaag de dag afspeelt. Voor ons is herdenken iets wat niet alleen betrekking heeft op het verleden, maar je ook aanmoedigt om na te denken over het nu: wat betekent vrijheid vandaag de dag? Hoe kan ik zelf een rol spelen in een vrij leven voor iedereen?
Vrijheid betekent ook dat we inclusiever en duurzamer gaan herdenken, en onderbelichte verhalen meer gaan horen.’ – Lecyca Curiel
Een belangrijke voorwaarde van de Nationale Herdenking is dat het meer inclusief en duurzaam wordt: we willen meer onderbelichte verhalen delen en nadenken over wat we daar vandaag de dag van kunnen leren. We moeten nadenken over hoe deze verhalen ons helpen om waakzaam te zijn in het heden als het gaat om onrecht, vervolging en – het gebrek aan – vrijheid.
Hoe kunnen we volgens jou de Nationale Herdenking inclusiever maken? En hoe gaan we de komende 75 jaar toekomstgericht herdenken?
Meer weten over de onderbelichte verhalen die wij herdenken? Lees hierover meer via onderstaande links:
Herdenking van de onafhankelijkheidsoorlog in Indonesië
De Tweede Wereldoorlog op de Caribische eilanden:
- Tentoonstelling en educatief platform Guera na Korsou – War in Curaçao 1940-1945
- Stichting Eerherstel Oorlogsslachtoffers Curaçao
- Duizenden zwarte soldaten hebben Europa bevrijd, maar hun gezichten zien we amper als we de oorlog herdenken’ – De Correspondent
LHBTI+ slachtoffers (Engels)
Herdenking in Nederland
